HAZİRAN AYINDA GÖKYÜZÜ

GÜNEŞ :

sunGÜNEŞ’imiz Haziran ayının  ilk yarısında  BOĞA  takımyıldızı sınırları içersinde bulunacaktır. 21 Haziran    günü ise komşu İKİZLER takımyıldızı sınırları içersine geçecek ve ay sonuna kadar  kadar bu takımyıldız sınırları içersinde görülecektir.

GÜNEŞ’in doğma ve batması bu ay içersinde biraz daha değişecektir. Bu ay içinde  Coğrafya Yönleri olarak bildiğimiz Tam Doğu  ve  Tam Batı  noktalarından kuzeye doğru 30-32 derece uzakta bir konumda    doğup batacaktır. Bu açı  21 Haziranda en büyük değerde olur.

Doğma ve batma saatleri her gözlem yerinde farklı olur. Doğudaki bir gözlem yerinde batıdaki bir gözlem yerine göre daha erken doğar ve batar. Bu fark, iki gözlem yeri arasındaki coğrafya boylamları farkına denk zaman farkı kadardır.sun

Güneş’imiz yıllık görünür hareketi sırasında  gökyüzünde kuzeye doğru yerdeğiştirmesi  Haziran ayı içinde yavaşlayacak, 21 Haziran günü ise geri dönerek Güneye doğru  yerdeğiştirmeye başlayacaktır.

Haziran ayı süresince Ankara’da yaklaşık olarak 12:46  ile  12:52 saatleri arasında öğlen çemberinden geçecektir. Diğer kentlerin Ankara’ya göre boylam farklarına uygun olarak,  doğusundaki kentlerde daha erken, batıdaki kentlerde ise daha geç geçecektir. Tam bu geçişler sırasında yani tam öğlen zamanında  ufuktan yüksekliği Haziran ayı süresince  yaklaşık 70-73 derece arasında olacaktır. Herhangi bir gözlem yeri için Güneş’in en yüksek olacağı zaman 21 Haziran günü öğlen zamanıdır.

Haziran ayı içinde gündüz süresinin uzunlukları da  artmasını  sürdürecektir. Gündüz süresindeki bu artış 21 Haziran  gününe kadar sürecektir. 21 Haziran’dan sonra ise gündüz süresi yavaş yavaş kısalmaya  başlayacaktır.


21  HAZİRAN 2017  

Kuzey Yarıküre için  :  YAZ GÜNDÖNÜMÜ  –   En uzun gündüz,  en kısa gece süresi

Güney Yarıküre için  : KIŞ GÜNDÖNÜMÜ  –   En kısa gündüz,  en uzun gece süresi

GÜNEŞ’in  Tutulum üzerindeki “Yıllık Görünür Hareketi”  sırasında,   gökyüzünde,  kuzeye  en çok yaklaştığı zaman.  Dikaçıklığı =  + 23 derece  27 dakika : yaklaşık 23.5 derece olur.

Bunun sonucu olarak : Güneş bu tarihte, kuzey yarıkürede, enlemi 23.5 derece olan gözlem yerlerinde (YENGEÇ DÖNENCESİ olarak bildiğimiz enlem dairesi üzerindeki yerler..)   öğlen tam tepeden geçecek demektir. Bizim enlemlerimizde ise  tepeye yakın, biraz güneyden geçecek (enlemi daha büyük olan daha kuzeydeki ülkeler için daha güneyden..) ,  en yüksek konumunda olacak  demektir. Bu tarihten sonra, tekrar güneye doğru, dikaçıklığı azalacak demektir.

GÜNEŞ’in tam tepe noktamızdan geçiyor, ışınlarını tam dik olarak bize gönderiyor olması, yılın en sıcak günü olması anlamında değildir. Atmosferimizde ölçülen sıcaklıklara etki eden önemli diğer etkenler de vardır. Örneğin; karaların, okyanusların ısınması daha geç olur. Bu da Yaz Gündönümü’nden haftalar sonra en sıcak günler oluşur demektir. 

Bu tarihte, Kuzey Kutup noktasındaki gözlemciler için  Güneş gün boyu gökyüzünde ve yüksekliği de ufuktan 23.5 derece yukarıda, yani en yüksek konumunda demektir. 21 Mart günü tam ufukta dolanan güneş, her gün biraz daha yükselir, günboyu ufka paralel olarak gökyüzünde dolanır. 21 Haziran’da en yüksek konumda dolanır, ve ilerleyen günlerde tekrar yükseklik azalır. 21 Eylül  günü ise GÜNEŞ tekrar  ufka inmiştir, gün boyu ufukta dolanır. Bu süre içinde, kuzey kutup noktasında altı ay  GÜNEŞ ufkun üstünde yani gündüz demektir.

Bu anlatılanlarve tanımlar, Güney yarıküre için tamamen ters olacak şekilde gerçekleşir.

Bilgi Notu :

Güneş Tutulum üzerinde hareket ederken  Gök Eşleğine uzaklığı yanı DİKAÇIKLIĞI sürekli değişmektedir. 21 Haziran’da Gök Eşleğinden kuzeye doğru  en fazla 23.5 derece uzaklaşır. 22 Eylül’de gökeşleğini keserek sonra güneye itutulumner, 21 Aralık günü ( – değer alarak) maksimum 23.5 derece olur, sonra tekrar Eşleğe yaklaşır. 20-21 Mart günlerinde GÜNEŞ, gökeşleği üzerinde,  İlkbahar noktasında bulunur, bu konum Kuzey yarıküredeki gözlemciler için  İlkbahar ILIMI olarak adlandırılır. Sonraki günlerde ise gökeşleğinden kuzeye doğru  uzaklaşır ve bu döngü sürer gider. Gökeşleğine olan açısal uzaklıktaki bu değişim, doğma-batma, gün süresi gibi kavramları belirler.  

23 Eylül konumu, Sonbahar ILIMI

21 Haziran  YAZ GÜNDÖNÜMÜ

21 Aralık   KIŞ GÜNDÖNÜMÜ

 

 ————————————————————————————————————–ay———

AY  

 AY,  elips şeklindeki yörüngesinde dolanırken  ;  

06 Haziran  günü  enöte   konumunda

YER’e  en  uzak konumda olup   uzaklığı  405 950  km

23 Haziran   günü  enberi  konumunda

YER’e  en yakın konumda olup   uzaklığı  357 200 km

haziran_ay

İlkdördün      :   01 Haziran            Dolunay       :   09 Haziran

Sondördün    :   17 Haziran            Yeniay         :   24 Haziran     

ayevreleri_haziran

AY  ;   ay-saturn

03/04 Haziran  gecesi,  gece boyunca,   BAŞAK takımyıldızı içinde, JÜPİTER ile çok yakın görünümde,

09/10 Haziran gecesi gece yarısından sonra Batı gökyüzünde, SATÜRN ile çok yakın görünümde,

21 Haziran sabaha karşı,  Doğu ufkumuzda, GÜNEŞ doğmadan az önce   VENÜS ile çok yakın görünümde.

 

GEZEGENLERİN GÖZLENEBİLİRLİĞİ

 MERKÜR :  Ayın ilk günü Güneş’in Batı tarafında ve KOÇ takımyıldızı sınırları içersinde olacaktır. Bu gün merkürGüneş’e açısal olarak yaklaşık 20 derece uzaklıkta bulunacak olan gezegen ayın 2 sinde BOĞA takımyışldızı sınırları içine geçecektir.İlerleyen her gün, gökyüzünde doğuya doğru hareketini sürdürecek,  21  Haziran günü   Güneş’e açısal olarak çok yakın olacak ve İKİZLER takımyıldızı sınırları içine geçecektir.  Ay sonunda ise Güneş’ten açısal olarak  Batı tarafında yaklaşık 10 derece uzakta yeralacaktır.  Bu açısal yakınlık nedeniyle de gözlenmesi çok zor olacaktır. 28 Haziran günü MARS ile çok yakın görünümde olacaklardır.

VENÜS :   Mayıs ayı son günlerinde  BALIKLAR takımyıldızı sınırları içersinde vevenus Güneş’in batısında olduğu günlerde geri hareketini yaparak tekrar doğuya  doğru hareketine başlamıştı. Bu günlerde gökyüzündeki yerdeğiştirmesi çok yavaş olan  VENÜS  ayın ilk günü  Güneş’e olan açısal uzaklığı 45 derece olacaktır.  Sabah gökyüzünde Doğu ufkumuzda  “Sabah Yıldızı” olarak yeralmaktadır. Güneş doğmadan az önce DOĞU noktasına çok yakın bir yerden doğacak ve Güneş doğuncaya kadar kısa süre gözlenebilecektir. 9 Haziran’da KOÇ 28 Haziran’da ise BOĞA takımyıldızı sınırları içine geçecektir.  VENÜS   -4 kadir  parlaklığı ile   GÜNEŞ ve AY’dan sonra gökyüzünün en parlak görünen cismi olmayı sürdürecektir.

MARS : MarsSyrtisGlobe ayı ilk günlerinde  BOĞA  takımyıldızı sınırları içinden 5 Haziran’da İkizler takımyıldızı sınırları içine geçecek ve ay sonuna kadar bu takımyıldız sınırları içinde kalacak.   Yaklaşık +2 kadir parlaklığı ile zor farkedilecek durumda olan  “Kızıl Gezegen”  Güneş’in  Doğu tarafında yeralacak ve Güneş battıktan sonra Batı ufkumuzda ufka çok yakın bir konumda olacağı için gözlenmesi çok zor olacaktır. Güneş’e açısal olarak 17 derece uzakta iken ay sonunda bu açıklık 8 dereceye azalacak ve gözlenemeyecektir.

JÜPİTER :  Gezegenlerin “Ağabeyi”  olan bu dev gaz gezegenin  Güneşjupiter ile arasındaki açısal uzaklık (u :  uzanım açısı)   Güneş’in Doğu tarafında hergeçen gün azalmaktadır.  Ayın ilk günü 122 derece olan bu açısal uzaklık ayın son gününde 94 dereceye kadar azalacaktır.  JÜPİTER’in  BAŞAK takımyıldızı içindeki konumu çok az değişmesine karşın GÜNEŞ’in doğuya doğru yerdeğiştirmesi sonucu  aralarındaki açısal uzaklık hergeçen gün azalmaktadır. Güneş battığında, Doğu ufkumuzda biraz yükselmiş olarak görülmeye başlayacak ve her geçen gün daha yüksek konumda görülecektir.. Sabaha doğru da her geçen gün biraz daha erken batmış olacaktır. Ancak gökyüzünde Venüs kadar olmasa da -2 kadire yakın parlaklığı ve  kendi etrafında dolanan görece parlak ve meşhur Galileo Uyduları ile  keyifle gözlenebilecek bir gözlem hedefi olacaktır. Haziran ayı süresince de BAŞAK takımyıldızı sınırları içersinde yeralmayı sürdürecektir.

SATÜRN   :  Gökyüzünün  güzel görünümlü, halkalı dev gaz gezegeni olan SATÜRN, Haziran ayı süresince saturntakımyıldızı sınırları içinde bulunacaktır Akrep’in Kalbi  Antares’in doğusunda, yaklaşık 18-15 derece olan açısal uzaklığını koruyacaktır.  Ayın ilk günlerinde Güneş battıktan sonra doğacak olan gezegen, 15 Haziran günü GÜNEŞ ile KARŞIKONUMda olacak ve GÜNEŞ batarken doğacak ve sabaha kadar gözlenebilecektir. Ayın ikinci yarısında ise  GÜNEŞ battığında  doğu ufkumuzda yükselmiş bir konumda olacak ve sabaha karşı batacaktır.  JÜPİTER kadar parlak olmasa da sıfır  kadire yaklaşacak olan parlaklığı ile rahatça gözlenebilecektir.

SATÜRN gezegeninin ilginç olmasını sağlayan halkasının saturngörünümü sürekli değişmektedir. Bazen  dünyamız, halkanın bulunduğu düzlemde bulunur ve halka sanki bir çizgi gibi görülür. Geçen uzun yıllar süresince  halka düzleminin bize göre eğimi değişir. Bazen bu eğim en büyük olduğunda halkanın gözlemi en güzel olur. Halkanın ayrıntıları, arasındaki boşluklar, gezegen ile halka arasındaki boşluk vb halkanın yapısı çok belirgin olur.  Astrofotoğrafçılar için güzel bir hedef olur.  2017 yılı işte böyle bir fırsatı size sunuyor. SATÜRN  görünüm olarak en uygun konumda,  kaçırmayın.

Gökyüzünüz açık olsun..

Bilgi Notu :  

Yerküremiz  GÜNEŞ  etrafındaki yörüngesini bir yılda tamamlar. Yerküre üzerinde gözlem yapıyorsanız, çevrenizdeki gökcisimlerinin  hareketlerini farklı algılarsınız. Gözlediğiniz bu tür hareketlere  “görünür hareket” adını veririz. Yerküredeki gözlemci olarak GÜNEŞ’i gözlediğimizde onun görünür hareketi sırasında hergün yaklaşık 1 derece doğuya doğru yerdeğiştirdiğini, bir yılda YER etrafında bir kez dolandığını gözleriz.  Bu  yer değiştirme,  yerkürenin hareketi sonucunda gözlenen bir harekettir. Güneş’in gerçek hareketi değildir. Bu   hareketi sırasında da bir yıl  süresince aşağıdaki şekilde görüldüğü gibi  Burç adı verilen 13 takımyıldızın sınırları içersinde yolalır.

Bilgi Notu :

güneş_bilgiGÜNEŞ’imizin  bir yıl boyunca gökyüzünde izlediği çembere “TUTULUM” denilmektedir. Güneş, bu çember üzerinde  hergün yaklaşık 1 derece doğuya doğru yolalır.  Güneş ve Ay Tutulmaları,  YER, AY ve GÜNEŞ tam bu çember üzerinde ve aynı hizada olduklarında gerçekleşir. Tutulum denmesinin nedeni de budur. Diğer gezegenler ve AY da bu çembere çok yakın dolanırlar. Hepsinin dolandığı, Tutulum çevresindeki band şeklindeki bu bölgeye  ZODYAK KUŞAĞI  adı verilir.

 

Uyarı..Öneri  :

Gökyüzü gözlemi yapmayı düşünüyorsanız AY’ın ilkdördün evresine yakın günleri tercih etmelisiniz. Akşamın ilk saatlerinde AY gözlemi yapılır, sonrasında            ışığının etkisi azalır ve batar. Bu saatten sonra da diğer gökcisimleri, derin uzay cisimleri rahatlıkla gözlenebilir. Elbette,  gözlemlere olumsuz etki yapan  çevre, ışık ve hava kirliliği olmaması gerekmektedir. Gözlem için, olanağınız varsa, kentlerin-yerleşim yerlerinin  dışında, karanlık,  ancak güvenli bir yer seçmeniz uygun olacaktır.

Bilgi Notu :

Gezegenler ve AY   gibi Tutuluma yakın gökcisimlerinin Güneş’in Doğu tarafında olması durumunda, Güneş battıktan hemen sonra gökyüzünde görünürler. Batı tarafında olanlar ise,  Güneş sabah doğmadan önce doğarlar. Bu gökcisimleri  Güneş’e  açısal olarak ne kadar uzak olurlarsa o denli  fazla süre gözlenebilirler.  

Yer’den bakıldığında,  Güneş ve Gezegen doğrultuları uzanımarasındaki açıya  o gezegenin uzanım açısı denir.  

Yer ile Güneş arasında kalan “İç gezegenler  MERKÜR  ve  VENÜS’ün yörünge hareketleri sırasında  UZANIM açılarındaki değişim ve özel konum adlandırmaları aşağıdaki şekilde görülmektedir.

Dış gezegen” ; MARS,  JÜPİTER,  SATÜRN ve  NEPTÜN  için uzanım açısındaki değişimler de aşağıdaki şekilde verilmiştir.

içgezegenleruzanımdışgezegen

 

 

 

Bir cevap yazın

E-Posta adresiniz yayınlanmayacaktır.